طراحی پرسشنامه استاندارد AHP و TOPSIS(تاپسیس) و ویکور

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276

یکی از گام های مهم در اولویت بندی به روش AHP و TOPSIS جمع آوری نظرات خبرگان است. در روش AHP می بایست ابتدا سلسله مراتبی از اهداف، معیارها و گزینه‌ها تشکیل گردد. به عبارت دیگر برای رتبه بندی گزینه ها می بایست شاخص های مشترکی برای همه گزینه ها در نظر گرفته شود بعد در ادامه هر جفت از گزینه ها نسبت به هریک از معیارها بر اساس طیف ساعتی مقایسه شود. معیارها نیز به همین ترتیب دو به دو با توجه به هدف تحقیق با همدیگر مقایسه می شوند. یکی از مشکلاتی که بسیاری از پژوهشگران با آن موجه هستند طراحی پرسشنامه استاندارد AHP است. در این پرسشنامه بهتر است که مقایسات به جای اینکه ماتریسی آورده شود بصورت سطری با یکدیگر مقایسه شوند چون در حالت اول پاسخگو در مقایسه و عدد دهی به آنها ممکن است دچار اشتباه شود اما در روش دوم با چنین مشکلی مواجه نیستیم. مشکل بعدی در محاسبه کردن تعداد کامل مقایسه های زوجی است یعنی اینکه تمامی گزینه ها دو به دو نسبت به هر یک از معیارها مقایسه و نیز همه معیارها دو به دونسبت به هدف پژوهش با یکدیگر مقایسه شوند. ندانستن تعداد کامل مقایسه های زوجی منجر می شود تا پرسشنامه ها بصورت ناقص طراحی گردد و نتوان در روش AHP از آنها استفاده نمود.

پس از اینکه تحلیل به روش AHP انجام گرفت وزن هر کدام از معیارها مشخص می شود. چنانچه بخواهیم از روش تاپسیس جهت اولویت بندی گزینه ها استفاده کنیم می بایست علاوه بر وزن معیارها، پرسشنامه ای جهت جمع آوری داده های ماتریس تصمیم گیری طراحی گردد. در نهایت وزن معیار ها، داده های ماتریس تصمیم گیری وارد نرم افزار Topsis Solver 2012می شوند و گزینه ها مطابق روش تاپسیس اولویت بندی می شوند.

کارشناسان با تجربه پایگاه تخصصی تحلیل آماری و داده پردازی آمادگی دارند پرسشنامه استاندارد AHP و تاپسیس را برای پژوهش گران طراحی نمایند. در صورت نیاز به طراحی پرسشنامه‌ی استاندارد AHP ،  تاپسیس و ویکور می توانید از طریق فرم سفارش زیر درخواست خود را ارسال نمایید

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276

رتبه بندی به روش ویکور (VIKOR)| انجام روش ویکور

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276

ویکور یک روش MADM توافقی است که توسط آپریکوویچ و زنگ توسعه یافته است. این روش می تواند یک مقدار بیشینه مطلوبیت گروهی برای اکثریت و یک کمینه تاثر انفرادی برای مخالفت را فراهم نماید. روش ویکور مانند تکنیک تاپسیس است یعنی برای رتبه بندی کردن گزینه ها بر اساس معیارهای مختلف( معمولا متضاد و با واحد اندازه گیری متفاوت) استفاده می شود. این روش جهت دست یابی به یک یا چند راهکار سازشی برای یک مساله با معیارهای متضاد کاربرد دارد بطوری که قادر است تصمیم گیرنده را برای دست یابی به یک تصمیم نهایی یاری دهد. در اینجا راهکار سازشی نزدیک ترین جواب موجه به ایده آل است که یک توافق متقابل بین مطلوبیت گروهی و میزان مخالف های انفرادی بوجود می اورد.

روش ویکور یک ابزار مفید جهت تصمیم گیری چند معیاره به حساب می آید به خصوص در مواقعی که تصمیم گیرندگان به علت وجود شاخص های متناقض به راحتی نمی توانند ترجیحات خود را در مسئله تصمیم گیری ابراز کنند. راهکار سازشی بدست امده در روش ویکور مورد توافق تصمیم گیرندگان خواهد بود زیر این راهکار مطلوبیت گروهی را حداکثر(توسط شاخص Si) و تاثرات فردی را حداقل(توسط شاخص Ri) می سازد.

رتبه بندی به روش ویکور (VIKOR), انجام روش ویکور VIKOR,  ویکور VIKOR یک روش MADM توافقی است, مقایسه ویکور VIKOR و تاپسیس TOPSISروش ویکور vikor, روش های جدید تصمیم گیری چند معیاره, روش سازشی در تصمیم گیری, روش مصالحه, روش تاپسیس, روش های جبرانی در تصمیم گیری

مراحل روش، در یک مسأله تصمیم گیری چندمعیاره، با n معیار و m راهکار به شرح ذیل است:

۱- تشکیل ماتریس تصمیم

۲- تعیین بردار وزن معیارها(به کمک یکی از روش های تصمیم گیری مانند AHP ، نظر خبرگان و  …)

۳- تعیین نقطه ایده آل مثبت و ایده آل منفی

۴- محاسبه مقدار سودمندی(Si) و مقدار تأسف (Ri) برای هر راهکار

۵- محاسبه شاخص ویکور(Qi) برای هر راهکار

۶- مرتب کردن راهکارها بر اساس مقادیر Si،  Ri و Qi

7- پیشنهاد راهکار سازشی با توجه به دو شرط:

         ۱) مزیت قابل قبول: به این معناست راهکار سازشی می بایست با راهکار بعدی خود تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشد.

         ۲) ثبات قابل قبول در تصمیم گیری: به این معناست که راهکار سازشی انتخاب شده باید حداکثر مطلوبیت گروهی و حداقل تاثر فردی را داشته باشد.

در صورتی که شرایط بالا برای راهکار سازشی بر قرار نباشد به جای یک راهکار یک مجموعه راهکار سازشی ارائه می شود.

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276

آموزش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

در علم تصمیم‌گیری که در آن انتخاب یک راهکار از بین راهکارهای موجود و یا اولویت‌بندی راهکارها مطرح است،‌ چند سالی است که روشهای تصمیم گیری با شاخص‌های چند گانه «MADM» جای خود را باز کرده‌اند. از این میان روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بیش از سایر روشها در علم مدیریت مورد استفاده قرار گرفته است. فرایند تحلیل سلسله مراتبی یکی از معروفترین فنون تصمیم گیری چند معیاره است که اولین بار توسط توماس ال. ساعتی عراقی الاصل در دهه ۱۹۷۰ ابداع گردید. فرایند تحلیل سلسله مراتبی منعکس کننده رفتار طبیعی و تفکر انسانی است. این تکنیک، مسائل پیچیده را بر اساس آثار متقابل آنها مورد بررسی قرار می‌دهد و آنها را به شکلی ساده تبدیل کرده و به حل آن می‌پردازد.

فرایند تحلیل سلسله مراتبی در هنگامی که عمل تصمیم گیری با چند گزینه و معیار تصمیم گیری روبروست می‌تواند استفاده گردد. معیارهای مطرح شده می‌تواند کمی و کیفی باشند. اساس این روش تصمیم گیری بر مقایسات زوجی نهفته است. تصمیم گیرنده با فراهم ساختن درخت سلسله مراتب تصمیم گیری کار تحلیل را شروع می کند. در سطح صفر هدف تصمیم گیری قرار می گیرد و در سطح اول شاخص ها(معیارها) و در سطح دوم نیز گزینه ها جهت اولویت بندی قرار دارند که ممکن است با توجه به نوع مساله تعداد سطوح معیارهای اصلی و فرعی بیشتر باشد.

پس از اینکه معیارهای اصلی و فرعی مشخص شدند و درخت سلسله مراتب تصمیم گیری ترسیم شد، بین شاخص ها مقایسات زوجی انجام می دهیم. در مرحله بعدبرای هر شاخص بین گزینه ها، مقایسه زوجی انجام می گیرد. سپس از الگوریتم زیر پیروی می کنیم:

الف) به هنجار کردن ماتریس مقایسات زوجی

ب) به دست آوردن میانگین حسابی هر سطر ماتریس به هنجار شده‌ی مقایسات زوجی(که به آن وزن نسبی گفته می شود)

ج) ضرب وزن های نسبی شاخص ها در میانگین حسابی گزینه ها

د) محاسبه نرخ نا سازگاری و اصلاح مقایسات زوجی

د) رتبه بندی کردن گزینه ها

برای یادگیری بیشتر می توانید فایل های آموزشی را که توسط پایگاه تخصصی تحلیل آماری گرداوری شده است، دانلود کنید.

آموزش روش تاپسیس | انجام روش تاپسیس TOPSIS

تکنیک تاپسیس (Topsis) یا اولویت بندی بر اساس شباهت به راه حل ایده آل، که نخستین بار بوسیله ونگ و یون در سال ۱۹۸۱ معرفی شد، یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره مانند AHP است. از این تکنیک می توان برای رتبه بندی و مقایسه گزینه های مختلف و انتخاب بهترین گزینه و تعیین فواصل بین گزینه ها و گروه بندی آنها استفاده نمود. azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
صابری

از جمله مزیت های این روش آن است که معیارها یا شاخص های به کار رفته برای مقایسه می توانند دارای واحدهای سنجش متفاوتی بوده و طبیعت منفی و مثبت داشته باشند. به عبارات دیگر می توان از شاخص های منفی و مثبت به شکل ترکیبی در این تکنیک استفاده نمود. 
بر اساس این روش، بهترین گزینه یا راه حل، نزدیک ترین راه حل به راه حل یا گزینه ایده آل و دورترین از راه حل غیر ایده آل است. راه حل ایده آل، راه حلی است که بیشترین سود و کمترین هزینه را داشته باشد، در حالی که راه حل غیر ایده آل، راه حلی است که بالاترین هزینه و کمترین سود را داشته باشد. به طور خلاصه، راه حل ایده آل از مجموع مقادیر حداکثر هر یک از معیارها به دست می آید، در حالی که راه حل غیر ایده آل از مجموع پایین ترین مقادیر هر یک از معیار ها حاصل می گردد.

آموزش روش تاپسیس | انجام روش تاپسیس TOPSIS|انجام تاپسیس|انجام رتبه بندی با روش تاپسیس | TOPSIS|MCDM| تصمیم گیری چند معیاره| رتبه بندی گزینه ها|رتبه بندی معیارهاتاپسیس, آموزش تاپسیس, دانلود آموزش تاپسیس, روش تاپسیس, اولویت بندی به روش تاپسیس رتبه بندی به روش تاپسیس, topsis, learning topsis, topsis method, topsis tutorial,topsis help
فرآیند تاپسیس شامل مراحل زیر است:

گام ۱) ایجاد یک ماتریس تصمیم گیری برای رتبه بندی. شامل m گزینه و n معیار. 

گام ۲) نرمال نمودن ماتریس تصمیم گیری است.

گام ۳) تعیین راه حل ایده آل مثبت و راه حل ایده آل منفی

گام ۴) بدست آوردن میزان فاصله هر گزینه تا ایده آل‌های مثبت و منفی

گام ۵) تعیین ضریب نزدیکی برای هر یک از گزینه ها

گام ۶) رتبه بندی گزینه ها بر اساس ضریب نزدیکی

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
صابری

تاپسیس سلسله مراتبی فازی| انجام تاپسیس فازی FUZZY TOPSIS

azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
صابری

در ادبیات موضوع یکی از مشهورترین روش‌های شناخته شده که به طور گسترده برای حل مسائل تصمیم گیری چند معیاره استفاده می‌شود روش AHP فازی است. از این روش در تحقیقات و مقالات زیادی جهت رتبه بندی و انتخاب گزینه‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند برای نمونه در تحقیقی با عنوان «استفاده از AHP فازی برای انتخاب پرسنل» از این تکنیک استفاده شده است (Gungor, et al.,2009).

یکی دیگر از این مدل‌ها، تاپسیس فازی است که برای اولین بار توسط چن و هونگ در سال ۱۹۹۲ ابداع شد (Chen, et al., 1992). در این مدل وزن‌ها و ماتریس تصمیم گیری به صورت اعداد فازی تعریف می‌شوند و همانند تاپسیس کلاسیک بر اساس فاصله از ایده آل مثبت و منفی رتبه‌بندی می‌کند. در تحقیقات بسیاری چون (Ertu rul & Karaka, 2007) و (Kelemenis & Askounis, 2010) از این روش بهره گرفته شده است.

در تحقیقات مختلف، روش ادغامی AHP و TOPSIS به این صورت است که ابتدا وزن معیارها و زیر معیارها به کمک روش AHP محاسبه می‌شود و از این وزن‌ها در روش تاپسیس به منظور رتبه بندی گزینه‌ها بهره گیری می‌شود در تحقیقاتی چون (Se me, et al., 2009)، (Gumus, 2009)، (Ertu rul & Karaka o lu, 2009) از این روش استفاده نموده‌اند. اکثر مدل‌های تاپسیس فازی، ساختار سلسله مراتبی موجود در مسائل چند معیاره (مزیت اصلی AHP) را در نظر نمی‌گیرند.

پس از جمع آوری معیارهای اصلی و فرعی و تشکیل ساختار سلسله مراتبی از معیارها، از روش تاپسیس توسعه یافته شده که در (Kahraman, et al., 2008) و (Wang, et al., 2009)، تاپسیس سلسله مراتبی در محیط فازی نامیده شده‌اند، برای رتبه بندی گزینه ها استفاده می شود. مراحل انجام روش تاپسس سلسله مراتبی به صورت می باشد:

گام یک) تعیین وزن معیارها و زیر معیارها: در این مرحله بعد از تعیین معیارهای اصلی و زیر معیارهای ، وزن آن‌ها تعیین می گردد.

گام دو) تعیین اهمیت نسبی فازی هر گزینه نسبت به هر زیر معیار

گام سوم) از آنجایی که زیر معیارهای مختلف ممکن است دارای ارزش‌های متفاوتی (مثبت یا منفی) باشند بنابراین لازم است قبل از به‌کارگیری آن‌ها بی مقیاس شوند به عبارت دیگر زیر معیارهای مثبت با بالاترین مقدار باید بیشترین رتبه و معیارهای منفی با بیشترین مقدار باید کم‌ترین رتبه را به خود اختصاص دهند.

 به منظور بی مقیاس سازی فازی اهمیت نسبی زیر معیارهای  با ارزش مثبت از رابطه زیر استفاده می‌شود.

گام چهارم) بهنجار سازی وزن معیارها و زیر معیارها: برای بهنجار سازی معیارهای اصلی و زیر معیارها به ترتیب از رابطه های زیر استفاده می‌شود.

گام پنجم) محاسبه اهمیت کلی فازی گزینه‌ها نسبت به معیارهای اصلی

 

 گام ششم) محاسبه اهمیت نهایی گزینه‌ها

 

گام هفتم) محاسبه راهکار ایده آل مثبت و منفی

 

گام هشتم) محاسبه فاصله مثبت و منفی

گام نهم) محاسبه ضریب نزدیکی و رتبه بندی گزینه ها

 azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
09367292276
[e-mail]
azsoftir.com
09367292276
صابری